Obchody 100-lecia Bitwy Warszawskiej
14 sierpnia 2020 roku na placu Szkolnym przy tablicy pamiątkowej odbyły się uroczystości z okazji 100-lecia Bitwy Warszawskiej. Obchody rocznicowe były planowane i przygotowywane już od dłuższego czasu, jednak z powodu pandemii, musiały przybrać inną formę.
Pomimo ograniczeń na uroczystość przybyli nauczyciele oraz uczniowie. Swoją obecnością zaszczycił nas także pan Zbigniew Grzesiak.
Pani Zofia Wróblewska podsumowała projekt związany z pomnikiem znajdującym się na terenie Szkoły.
Projekt edukacyjny
„ROK 1920 na ZIEMI MIŃSKIEJ.
Historia pomnika…”
Od początku września 2019 r. p. Beata Duszczyk i p. Zofia Wróblewska realizują wspólnie z młodzieżą liceum projekt edukacyjny „Rok 1920 na Ziemi Mińskiej”. Do projektu zgłosiło się 15 uczniów z różnych klas:
Kl. IAsp: Aleksandra Bogusz, Solomia Kozubovska, Julia Marciniak, Borys Mierzejewski, Julia Piraszewska
Kl IBg: Zuzanna Sadoch i Maja Spychała
Kl. ICg: Kacper Grzęda, Magdalena Jarek, Monika Krupa, Weronika Mrozek, Weronika Rechnio, Aleksandra Woźnica i Julia Wronowska.
Celem naszego projektu jest przywrócenie pamięci uczniom poległym w wojnie z bolszewikami w 1920 roku.
Młodzież bardzo zaangażowała się w realizację projektu, zwłaszcza, iż dotyczy on ich rówieśników sprzed stu lat.
Analizowaliśmy materiały archiwalne: gazetki uczniowskie „Wzlot”, dokumenty źródłowe z tamtego okresu zarówno z archiwum szkolnego jak i archiwum Urzędu Miasta w Mińsku Mazowieckim, archiwum Powiatu Mińskiego, dokumenty z różnych stron internetowych, materiały w archiwach państwowych.
Dotychczasowym efektem naszej wspólnej pracy są następujące ustalenia:
- pierwotna inskrypcja na pomniku,
- informacja o tym iż na pomniku był wyryty orzeł piastowski,
- ustalenie imienia, nazwiska i miejsca śmierci jednego z dwóch poległych uczniów.
- ustalenie ochotniczego oddziału, w którym była zmobilizowana młodzież z naszej szkoły.
- ustalenie imienia i nazwiska nauczycielki języka polskiego z Siedmioklasowej Pensji Żeńskiej Marii Grochowskiej.
- ustalenie przebiegu uroczystości z 26 czerwca 1938 roku z odsłonięcia i poświęcenia pomnika.
- dotarcie do materiałów opublikowanych w różnych źródłach na temat historii pomnika przed naszą szkołą.
A oto karty z historii…
Był lipiec 1920 roku, trwała wojna polsko – bolszewicka rozpoczęta przez Rosję już na początku 1919 roku. Działania wojenne zbliżały się do Warszawy. Dyrektor Czteroklasowego Realnego Gimnazjum Męskiego w Mińsku Mazowieckim, Ignacy Rowicki został oddelegowany przez władze oświatowe do obrony Ojczyzny. Młodzież naszej szkoły ( z 2 najstarszych roczników – klasa piąta przedmaturalna i klasa czwarta) odpowiedziała na apel generała Józefa Hallera i zgłosiła się do ochotniczej armii. Dyrektor Ignacy Rowicki poprowadził tych gimnazjalistów do boju z bolszewicką nawałnicą. Zostali zmobilizowani w 201 Ochotniczym Pułku Piechoty. Niestety, dwóch z tych uczniów nie powróciło w progi szkoły. Oni to, na Ołtarzu Ojczyzny złożyli swoje młode życie, po to, abyśmy my mogli żyć w wolnej, niepodległej Polsce.
Z inicjatywy samorządu szkolnego przed szkołą powstał maleńki pomnik, który został odsłonięty i poświęcony 26 czerwca 1938 roku podczas I Zjazdu Koleżeńskiego.
Pomnik zawsze tonął w kwiatach, a harcerze trzymali przy nim warty.
Maleńki pomnik przetrwał okupację niemiecką, stacjonowanie wojsk rosyjskich na terenie szkoły, ale nie przetrwał Polski Ludowej.
We wrześniu 1991 roku odbył się VI Zjazd Absolwentów i Wychowanków Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Mińsku Mazowieckim. Podczas tego zjazdu odsłonięto przed szkołą obelisk upamiętniający poległych wychowanków szkoły w wojnie 1920 r. Fundatorami i wykonawcami pomnika byli absolwenci szkoły Halina i Radosław Czapowie. Obelisk zastąpił płytę z 1938 roku, która została zdemontowana po wojnie i uległa zniszczeniu. Inskrypcja na aktualnym pomniku „Uczniom poległym za wolność Naszej Ojczyzny w sierpniu 1920 roku” różni się od wersji pierwotnej. Nad tablicą widniał orzeł, który został skradziony.
Historia dewastacji pomnika powtórzyła się. Skradziono i sprofanowano orła (godło narodowe). Kto to zrobił? – kiedy? – i dlaczego? Te pytania pozostają ciągle bez odpowiedzi.
Pan Stanisław Głowacki w artykule „Maleńki pomnik” opisał historię pomnika poświęconego uczniom naszej szkoły poległym w wojnie z bolszewikami.
A ku przestrodze napisał:
„Ale nie burzcie przeszłości ołtarzy,
Choć byście mieli doskonalsze wznieść,
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy,
I wy winniście im cześć”
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!!!
Opracowała
Zofia Wróblewska
Mińsk Mazowiecki, 14 sierpnia 2020r.
